ચાંદો ઊગ્યો ચોકમાં, ઘાયલ ! ચાંદો ઊગ્યો ચોકમાં,
એ લે’રીડા! (લહેરીડા) હરણ્યું આથમી રે હાલાર શે’રમાં, અરજણિયા !
ઝાંપે તારી ઝૂંપડી, ઘાયલ ! રે ઝાંપે તારી ઝૂંપડી,
એ લે’રીડા! આવતાં જાતાંનો નેડો લાગ્યો રે, અરજણિયા !
ભેસું તારી ભાલમાં, ઘાયલ ! રે ભેસું તારી ભાલમાં,
એ લે’રીડા! પાડરું પાંચાળમાં ઝોલાં ખાય રે, અરજણિયા !
ગાયું તારી ગોંદરે, ઘાયલ ! ગાયું તારી ગોંદરે,
એ લે’રીડા! વાછરું વઢિયારમાં ઝોલાં ખાય રે, અરજણિયા !
પાવો વગાડ્ય મા, ઘાયલ ! રે પાવો વગાડ્ય મા,
એ લે’રીડા! પાવો રે પરણેતર ઘરમાં સાંભળે રે,અરજણિયા !
ચીતું રે લગાડ્ય મા, ઘાયલ ! ચીતું લગાડ્ય મા,
એ લે’રીડા! ચીતું સાસુડી ઘરમાં સાંભળે રે, અરજણિયા !
બખિયાળું (તારું) કડીઉં, ઘાયલ ! રે બખિયાળું કડીઉં,
એ લે’રીડા! તેદુંનો છાંડેલ અમારું ફળિયું રે, અરજણિયા!
ખંભે તારે ખેસડો, ઘાયલ ! રે ખંભે તારે ખેસડો,
એ લે’રીડા! તેદુનો છાંડેલ અમારો નેસડો રે, અરજણિયા !
રૂપાળીને મોઇશ મા, ઘાયલ ! રે રૂપાળીને મોઇશ મા,
એ લે’રીડા! રૂપાળી બાવડાં બંઘાવશે રે, અરજણિયા !
કુંવારીને મોઇશ મા ઘાયલ ! કુંવારીને મોઇશ મા,
એ લે’રીડા! કુંવારી કોરટું દેખાડશે રે, અરજણિયા !
ખોળામાં બાજરી ઘાયલ ! રે ખોળામાં બાજરી,
એ લે’રીડા! લીલી લીંબડીએ લેવાય હાજરી રે, અરજણિયા !
ખોળામાં ખજૂર છે ઘાયલ ! રે ખોળામાં ખજૂર છે,
એ લે’રીડા! તારા જેવા મારે મજૂર છે રે, અરજણિયા !
પાવો વગાડ્ય મા, ઘાયલ ! રે પાવો વગાડ્ય મા,
એ સેલુડા ! પાવો સાંભળીને પ્રાણ વીંઘાય રે, અરજણિયા !
તારે મારે ઠીક છે, ઘાયલ ! રે તારે મારે ઠીક છે,
એ લેરીડા ! ઠીકને ઠેકાણે વે’લો આવજે રે, અરજણિયા !
લીલો સાહટિયો, ઘાયલ ! રે લીલો સાહટિયો,
એ લેરીડા! લીલે રે સાહટિયે મોજું માણશું રે, અરજણિયા!
૧) હરણ્યું – હરણી નક્ષત્ર
૨) નેડો – નેહડો, સ્નેહ
૩) હાલાર, પાંચાલ, વઢિયાર – એ પ્રદેશોનાં નામ છે.
૪) નેસડો – નેસ,વનવાસીઓનું નાનું જંગમ ગામડું.
૫) સાહટિયો – ઉનાળુ જુવારના મોલ, મૂળ શબ્દ ‘છાસઠિયો’: છાસઠ દિવસમાં પાકનારું ઘાન્ય.
“રઢિયાળી રાત”,
શ્રી ઝવેરચંદ મેઘાણી દ્વારા કરાયેલા સંકલનમાંથી સાભાર
